Balgo!!!

Dit is het verhaal van een Nederlands meisje temidden van 500 Aboriginals in de meest geisoleerde community van Australie: Balgo!

Van Darwin naar Halls Creek kreeg ik een lift van Sarah, Eva & Jullien. Gezellig 3 dagen met z'n drieen in de camper, incl. sightseeing (lake Argyle), camperen in de middle-of-nowhere (wolf-creek effect) en erg culinaire maaltijden (spagetti uit blik). Donderdag zetten ze me af in Halls Creek, waar ik voor een nacht op de camping bivakkeerde (jaja, ik sleep tegenwoordig dus ook al een tent met me mee). De volgende ochtend ging er een bus (1 keer per week) naar Balgo (=Wirrimanu Aboriginal Community) en die was ik van plan te nemen.

Haha nou het was me al gelijk duidelijk dat het leven in Balgo er erg relaxt aan toe gaat: ik stond natuurlijk keurig om 9 uur (= officiele vertrektijd) bij de bushalte, maar behalve mij niemand anders en in de verste verte nog geen bus te bekennen. Om 9.20 kwam de bus aanzetten. Om 9.30 de eerste passagiers. Die gingen de bus in, de bus weer uit, de bus weer in, de bus weer uit. 9.45: 'komt zoenzo nog met de bus mee?' 'jaja die komt eraan' 'hey Crissy (de buschauffeur) ik ga nog even wat te eten halen, ben zo terug'. Haha nouja zo ging dat maar door. Uiteindelijk konden we om 10.15 uur vertrekken.
De weg naar Balgo is onderdeel van een 4WheelDrive Track door de woestijn van Alice Springs naar Halls Creek: de Tanami track. De rit naar Balgo duurt ongeveer 4.5 uur en de weg is erg (Heel erg!) slecht: hobbels, gaten en planten op de weg. Het was een waar wonder dat de bus (die dus niet 4WheelDrive is) het overleefde! :-). Onderweg nog wat wilde paarden, koeien en camelen op de weg. Na 4.5 uur hobbelen kwamen we eindelijk aan in het mooie Balgo!!

Mijn drie weken in Balgo waren echt geweldig. In de eerste plaats is het landschap er prachtig. De community ligt midden in de woestijn. Dat is geen zandwoestijn zoals Sahara, er groeit nog best wel wat: woestijngras, bosjes en hier en daar een enkel boompje. Het is de absolute leegte die het zo indrukwekkend maakt. Je kan hier uren rondrijden en helemaal niemand tegenkomen. Balgo ligt op de rand van een verlaging van het landschap (waar heel lang geleden een enorme binnenlandse zee was) waardoor je vanuit Balgo uitkijkt over honderden kilometers woestijnlandschap.

Waar ik het meest van heb genoten zijn de mensen. In Balgo wonen ongeveer 500 aboriginals en 30 non-aboriginals (Kartiya). De aboriginals zijn voornamelijk van de Kutjunka regio en hun eerste taal is over het algemeen Kukatja. Engels wordt door de ouderen gebrekkig maar door de jongeren erg goed gesproken. Het was in ieder geval geen probleem om me verstaanbaar te maken en al vrij snel leerde ik ook de belangrijkste woorden in Kukatja.
De mensen waren zo ontzettend aardig en zo open. Omdat het zo'n kleine community is wist iedereen al vrij snel wie ik was en wat ik kwam doen en kwamen mensen naar me toe om een praatje met me te maken. Vooral de schilders leerde ik heel goed kennen vanwege mijn werk in het artcentre. Je moet je voorstellen dat het artcentre eigenlijk ook een soort sociale ontmoetingsplek is: iedereen komt langs voor een kopje thee en om even bij te kletsen. Mijn werk daar bestond uit het doen van kleine klusjes: schoonmaken, doeken opspannen, doeken primen, signeren, en vooral heel veel socializen! haha, tja je bent een vrijwilliger of je bent het niet!
De cultuur is zo ontzettend anders dat je je bijna niet kan voorstellen dat Australie een westers land genoemd wordt. De mensen in Balgo hebben dan ook wel geluk gehad: omdat ze in de woestijn in het midden van Australie leefden zijn de meesten pas in de jaren 50 voor het eerst in contact gekomen met 'whitefellas'. In eerste instantie zijn de meesten wel van hun land afgedreven, maar omdat de overheid niet veel waarde in het (onvruchtbare) woestijnland zag, is het land al vrij snel weer teruggegeven aan de aboriginal stammen (je mag het gebied ook niet betreden zonder een 'permit'). Hierdoor zijn ze in staat geweest hun cultuur voor het grootste gedeelte te behouden.
Tja, en waar bestaat die cultuur dan uit? Jagen, verzamelen en verhalen vertellen rond het kampvuur! Natuurlijk wonen mensen nu gewoon in huizen (met tv's en koelkasten. haha) in het dorp, maar de tradities zijn nog heel sterk: in het weekend stroomt het hele dorp leeg omdat iedereen op 'hunting-trip' gaat. Grootouders, ouders en kinderen (familiebanden zijn heel sterk) vertrekken met z'n allen om het hele weekend (of soms de hele week, of soms 2 weken, haha. Dan vraag je je af waar de familie zoenzo is gebleven: 'die zijn jagen' is het antwoord! :-) ) in de bush door te brengen. Mannen jagen op kangaroos, bushturkey e.d. Vrouwen vinden bushnuts, bushpotatos en kleine hagedisjes.
Het tweede weekend dat ik in Balgo was werd ik door de vrouwen meegenomen op zo'n 'hunting-trip'. Heel speciaal. Het is verbazingwekkend hoeveel voedsel ze kunnen vinden in een landschap wat er voor mij volledig leeg uitziet. Ik zou er nog geen dag kunnen overleven, maar zij hebben dat 50000 jaar gedaan. En die traditie wordt doorgegeven: ook de kleine kinderen weten precies waar ze moeten zoeken. En overal worden mij tracks aangewezen: 'kijk, dat is een hagedissen-track' Of een camel-track, of kangaroo-track. Je wordt je zo bewust van jouw westerse manier van het kijken naar de natuur.
Aan het einde van de dag maakten we een kampvuur waarbij we alles opaten. Best lekker eigenlijk zo'n bluetong (= hagedis)! haha.
Ik heb toen ook mijn Kukatja-kinship-naam gekregen: Napanangka. In Kukatja zijn de familiebanden heel sterk en iedereen is op een bepaalde manier met elkaar verbonden. Zo heeft iedereen een westerse naam, een Kukatja-naam en een Kukatja-kinship-naam. Dit is zoiets als een achternaam, maar dan anders. Je kinship-naam geeft eigenlijk aan op welke manier je gerelateerd bent tot de rest in het dorp. In principe noemt men elkaar bij de kinship-naam en zo was ik voor drie weken geen Gemma, maar Napanangka.
Ander belangrijk aspect van de cultuur: de dreaming-stories. De 'dreaming' is een soort mythologische tijd waarin het landschap gevormd werd door middel van de 'spirits' die door het landschap trokken. Iedere aboriginal stam heeft zijn eigen verhalen die tot het eigen landschap behoren. In de Kutjunka regio is vooral de kingfisher-dreaming 'Luumpa' heel belangrijk. Het verhaal is dat de mensen door het land trokken en bijna uitdroogden omdat ze geen water konden vinden. Luumpa, de 'kingfisher-spirit' redde ze door ze op zijn vleugels mee te nemen naar een plek waar er wel water was. Bij het kampvuur worden deze verhalen verteld en ook in een normaal gesprek referen mensen constant naar Luumpa. Ook fetherfoot, de 'evil spirit' is heel belangrijk.

Savonds ging ik voornamelijk naar het basketbalveld. Dat is de enige openbare plek in het dorp die savonds verlicht is en daar komen dan dus ook alle jongeren en kinderen naar toe om te spelen, basketballen, kletsen of dansen. Balgo heeft 6 lokale bands die daar ook elke avond aan het oefenen waren. Erg gezellig dus! En tja daar speelde ik dan met de kinderen (die mij en mijn camera allemaal erg interessant vonden!) en kletste ik dan met de jongeren.

Sport is heel groot in Balgo (en eigenlijk alle aboriginal communities) omdat dat een van de weinige dingen is die er te doen is. Footy (=Australian Rules Rugby) en basketbal. Het derde weekend dat ik in Balgo was, was sportweekend. Dit was een enorm evenement waarbij alle teams van omliggende (nouja, voor hoever je dat omliggend kan noemen dan: sommigen reden 12 uur om hier te komen) communities kwamen. Ongeveer 1000 mensen kwamen hier op af. En savonds feest: nu werd het eindelijk duidelijk waar al die bands elke avond voor geoefend hadden! haha. Welliswaar een feest zonder alcohol, want tja: Balgo is een Dry Community, en dat betekent dat alcohol niet is toegestaan.
Het gaat tegenwoordig dan ook heel goed met Balgo. Er zijn in het verleden nogal wat problemen geweest met dronkenschap, criminaliteit en petrol-sniffing. Gelukkig is dat (vooral door betere politie-inzet) nu allemaal voorbij.

Mijn laatste week was het toevallig Naidoc-week. Een nationale feestdag ter ere van aboriginal cultuur. Heel speciaal omdat er die vrijdag ook traditionele dans plaatsvond. Eerst werd iedereen (mannen en vrouwen appart natuurlijk) beschilderd met een mengsel van oker en olie en daarna ritueel zingen en dansen. Prachtig. Echt een enorme culturele ervaring.


Andere hoogtepunten:
- Op een gegeven moment gingen een aantal vrouwen buiten bij het artcentre zitten en maakten ze een kampvuur. 'We gaan demper maken'. Dat is een soort traditioneel brood. Ze waren uren in de weer met bloem en water waarbij er werd gezongen en gekletst. Na een tijdje konden we proeven: super lekker vers en warm brood (met honing).
- Ergens halverwege de tweede week kwam er een groep mensen van een trainings-bureau langs om in het dorp een workshop te geven over de communicatie tussen de overheid en de aboriginals. Er zijn hier heel veel problemen mee, omdat het twee zo ontzettend verschillende culturen zijn die niet de moeite doen elkaar te begrijpen. Het was heel erg interessant voor mij om die workshop bij te wonen, omdat ik daar binnen mijn studie ook heel veel mee te maken heb. Tja, en hier gaat het er toch wel even anders aan toe!
- Begravenis. Ik was ook uitgenodigd voor de begravenis van een van de kleinkinderen van een van onze schilders. Wat een ervaring! Mensen gooiden zichzelf op de grond om hardop te huilen en tijdens de dienst was de priester haast niet verstaanbaar vanwege alle hardop wenende mensen.
- Bezoek aan schooltje. In Balgo is ook een basisschool, met ongeveer 60 leerlingen. Op een gegeven moment heb ik een bezoek gebracht aan de school waarbij ik werd rondgeleid door 1 van de leraren. Heel interessant hoe de school probeert een brug te leggen tussen westerse en aboriginal cultuur. Zo leren de kinderen zowel Engels als Kukatja schrijven en zijn er veel leesboeken (van verschillende niveaus) van Dreaming-stories.
- Ik was op de radio! De Kimberley en Central Dessert region heeft een eigen aboriginal radionzender waarvan er een paar programmas vanuit Balgo komen. Tijdens het sportweekend werd ik door Patsy geintervieuwd.
- Trip naar Malun & Billuluna

Tja, ik zou nog wel eindeloos door kunnen gaan over al mijn ervaringen in Balgo, want het was echt een geweldige tijd. Helaas moest ik na 3 weken weer vertrekken (ik wilde nog lang niet!). Tot ziens Balgo! Tot ziens Tjumpo, Eva, Eubena, Njumi, Tjopper (Helicopter), Larry, Brandy en Ningie. Tot ziens Sally, Anette, Dave, Kim en Will!
Namo!

Liefs van Gemma

P.S. Ik heb zo veel foto's gemaakt (1000!) dat ik ze op een Dvd heb gebrand. Helaas kan deze computer dat niet openen! Dus daarom bijgevoegd helaas alleen de foto's van de laatste twee dagen...

Keywords: Toiletpapieronderzoek, Serial-killer in camper, Biscits, Money, Namo (tot ziens), Kuka (vlees), Napanangka, Kariya (whitefella), Mangarra (maaltijd), Stuart voor de deur, Bringin' it home to me, It takes two, gruwelijke film in jeugdhonk, 28 jaar en 14 kids, camera, dans&ren, dans with your but!, chaotische Kim (incl. sorry!), met z'n allen in de auto, hunting met Eva en Magda, Tjumpo & Skinname, Balgo-chaos, Bbqchaos, 10 rijke dames& piloot, op de radio, demper, cheesecake, korting (en gratis) in shop, palia (goed), Asley, The Lost Boys & The Desert Scorpions, Rano (Germany & Eiffeltoren), Eubena, Larry's hair, bbq met jongeren, lookout, arrogante George from Pepunja Tula, Naidoc week, Gigi drama, Looking for lift, Kerkdienst, Wirrimanu, Kukatja, Mulan, Billuluna, Yagga Yagga, Tjumpo healing powers, No nyupa, Balog eagles vs Yagga Yagga dockers.